Nuôi trồng – chế biến hàu là một trong ba mảng chính thuộc lĩnh vực Nông nghiệp – Thực phẩm của Tập đoàn BIM Group, bên cạnh Sản xuất – chế biến muối và Nuôi trồng tôm, phụ trách dự án là chú Nguyễn Văn Thắng, người được các BIMers thân mật gọi là chú “Thắng hàu”.

Cơ duyên nào đã đưa chú đến với hàu?

Tôi làm việc với sếp Việt (BIM News - cách thân mật Chú Thắng gọi Chủ tịch HĐQT tập đoàn) từ năm 1999 tại Hạ Long, với các dự án liên quan đến tàu cánh ngầm và các hoạt động khác hỗ trợ công việc của công ty. Những dấu mốc đầu tiên của BIM Group là khách sạn Halong Plaza, sau đó là con đường Hoàng Quốc Việt, từ đó hình thành nên Khu đô thị du lịch Halong Marina hiện nay. Trong giai đoạn khởi nguồn ấy, mọi người đều còn trẻ, say mê làm việc, không có ngày, không có đêm, không có thứ Bảy, Chủ nhật...

Từ năm 2000 đến 2006, mỗi năm tôi về với vợ con bên Ba Lan 2 lần vào dịp Tết và Hè.

Năm 2006, khi công việc đã “hòm hòm”, cảm thấy vai trò của mình dần dần ít đi, không đóng góp được gì nhiều nữa, tôi có xin phép sếp Việt cho dừng công việc.

Tình cờ, đúng hôm tôi xin sếp Việt nghỉ cũng là ngày có đoàn Đài Loan sang thăm và đề nghị hợp tác nuôi con hàu sữa Thái Bình Dương. Có lẽ duyên nợ giữa tôi và sếp Việt vẫn còn dài, chưa dừng lại được và mối lương duyên với con hàu cũng bắt đầu từ đây.

Nhận triển khai dự án thí điểm bản địa hoá giống hàu sữa Thái Bình Dương - đề tài nghiên cứu cấp Nhà nước với rất nhiều công việc chờ đón phía trước, tôi đã ở lại, gắn bó và có cơ hội tiếp tục đóng góp công sức, sát cánh cùng sếp Việt.

Chú Nguyễn Văn Thắng và nhà báo Nguyễn Quỳnh Hương trên bè hàu Bản Sen trong chuyến trải nghiệm thực tế của ê-kíp Đài THVN, tháng 11 năm 2021

Một lĩnh vực hoàn toàn lạ lẫm, chú có khi nào ngần ngại?

Nói thật, tôi chưa bao giờ lăn tăn!

Bởi vì tôi quan niệm như thế này, con người ta làm việc muốn có thành công nhất định, yếu tố quan trọng nhất là thái độ với công việc. Nó quyết định 75% sự thành công, 20% là kỹ năng và 5% là kiến thức!

Bác Hồ đã nói rằng “không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền”. Lòng kiên định, bền vững thể hiện ở chỗ khi mình nhận công việc, thái độ phải say mê và đã làm thì phải có kết quả. Tiếp sau thái độ mới là nền tảng kiến thức học hành, quan hệ xã hội hỗ trợ…

Ban đầu tôi cũng không thích làm công việc này đâu, nhưng được tin tưởng giao nhiệm vụ, tôi cần mẫn làm và làm say mê. Bên cạnh thái độ còn là trách nhiệm của mình nữa! Trách nhiệm bao gồm cả tình cảm gắn bó với những anh em cán bộ công nhân dự án, đồng cam cộng khổ, ngày đêm bên nhau.

Cả tôi và sếp Việt đều chưa ai làm hàu bao giờ. Không chỉ hàu mà những gì sếp Việt triển khai hầu hết đều là những việc mới mẻ! Có những khó khăn công ty đã trải qua mà theo tôi, nếu không phải là sếp Việt thì không ai có thể vượt qua được! Đó là điều mà tôi thấy thích thú và gắn bó, học hỏi được nhiều nhất ở sếp!

Với công việc phát triển giống hàu sữa Thái Bình Dương cũng vậy, mình chưa biết gì thì đã có chuyên gia Đài Loan hợp tác, hỗ trợ, mình không biết thì mình hỏi, sai thì mình sửa, lấy kinh nghiệm của người Đài Loan để thành công… Trải qua thực tế mình sẽ tiến bộ và trưởng thành dần.

Chú hãy giới thiệu cho các BIMers về lý do mà hàu sữa Thái Bình Dương lại được lựa chọn và nuôi trồng ở vùng Vân Đồn?

Giống hàu Thái Bình Dương có nguồn gốc từ Nhật, di cư sang Châu Âu rồi dần xuống phía nam, đến Đài Loan thì nuôi rất thành công. Người Đài Loan rất thích hàu, sùng bái hàu sữa Thái Bình Dương, vì đây là một trong những giống hàu ngon và nhiều dưỡng chất nhất thế giới.

Tuy nhiên do vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên như thời tiết, giông bão nhiều, người Đài Loan chỉ nuôi được một vụ trong năm, từ khoảng tháng 10 dương lịch đến tháng 4, 5, 6 thì thu hoạch. Do đó, họ phải tìm kiếm những vùng nước khác để nuôi hàu nhằm cung cấp nhu cầu ngày càng tăng trong nước, vừa góp phần mang giống hàu Thái Bình Dương phổ biến đến các nước khác.

Phía Nam Trung Quốc đã nuôi rất thành công giống hàu này, và sếp Việt tin rằng với thổ nhưỡng, khí hậu, nhiệt độ, độ mặn của vùng biển Đông Bắc có nhiều tương đồng với nơi con hàu sữa có chất lượng tốt nhất - thì hẳn người Việt sẽ bản địa hoá được con hàu Thái Bình Dương.

Người quyết định đưa con hàu về Việt Nam chính là sếp Đoàn Quốc Việt và phổ biến giống giúp nhiều hộ dân nuôi thành công giống hàu này. BIM Group đã phát triển thành công thương hiệu Hausubi. Đồng thời những năm gần đây, người Đài Loan sang thu mua hàu Vân Đồn rất nhiều.

Người dân Vân Đồn, Quảng Ninh đã nuôi thành công giống hàu này, chú có sợ Hausubi bị cạnh tranh và lép vế trên thị trường không?

Tôi đã từng gặp câu hỏi tương tự từ một phóng viên Úc khi đến phỏng vấn tại Bản Sen, vịnh Bái Tử Long. Mình không sợ bị cạnh tranh hay lép vế bởi vì:

Thứ nhất, và cũng là điều quan trọng nhất, là từ những ngày đầu tiên triển khai dự án, một trong những định hướng chiến lược của Chủ tịch cũng như tập đoàn BIM Group là thử nghiệm, khẳng định thành công, sau đó phát triển việc nuôi hàu trở thành ngành nuôi mang tính xã hội cao cho dân ở khu vực. Quá trình thực tế đã diễn ra đúng như vậy! Đây là “cái thắng” của sếp Việt!

Tôi vẫn nhớ như in chia sẻ của nguyên Chủ tịch huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh: “Tôi phải thay mặt dân Vân Đồn cảm ơn anh Việt và anh. Nhờ anh Việt đưa con hàu về, anh triển khai mà đã có một nghề “xóa đói giảm nghèo” cho Vân Đồn.” Thực tế đến bây giờ đó không chỉ là nghề xóa đói giảm nghèo mà rất nhiều hộ dân đã giàu lên nhờ hàu.

Thứ hai, theo quan niệm của tôi, cạnh tranh luôn có 2 mặt. Mặt tích cực của nó là khiến mình ngày càng phải hoàn thiện và tốt hơn lên. Nếu mình kiên định chất lượng, quy trình công nghệ thì mình không sợ cạnh tranh!

Thực tế quá trình phát triển đã chứng minh được điều này. Ngay từ ban đầu, BIM Group lấy an toàn vệ sinh thực phẩm làm chuẩn, nguồn giống chuẩn, quy trình nuôi sạch. Hàng tuần nước biển đều được lấy mẫu và kiểm định ký sinh trùng, hàm lượng kim loại nặng và các chất độc hại để kiểm soát giữ vùng biển sạch để nuôi trồng con hàu… Nhờ có điều kiện tiên quyết này mà sản phẩm hàu của BIM Group đã vào được toàn bộ hệ thống siêu thị của cả nước.

Vẻ đẹp kỳ vĩ của Bản Sen và Cống Tây trên vịnh Bái Tử Long níu chân chú hay còn lý do nào khác để chú gắn bó với con hàu đến tận bây giờ?

Không phải! Điều giúp tôi gắn bó bao năm nay chính là trách nhiệm và thái độ với công việc.

Nếu được làm bằng say mê thì tuyệt rồi, nhưng nó dễ. Phải đi đến cùng bằng trách nhiệm mới là điều để chúng ta không bỏ cuộc và ta sẽ tự tìm thấy tình yêu trên hành trình ấy!

Chú muốn nhắn nhủ điều gì đến những BIMers trẻ không ạ?

Khuyên nhủ thì khó lắm, bởi cha mẹ sinh con trời sinh tính; người có sẵn tính ấy thì dễ, không có thì luyện học, bổ sung… Và với tôi 75% quyết định sự thành công vẫn nằm ở thái độ!

Mọi người phải tự quyết định bản thân mình! Khi bố mẹ nuôi trưởng thành đến lúc học xong, bản thân mình chính là một khối tài sản giá trị, mỗi người đều là “chủ tịch hội đồng quản trị”, là “tổng giám đốc” chính "doanh nghiệp" gồm cơ thể, trí não, kiến thức của mình, mình vận hành nó theo quyền của mình.

Và quan trọng, con người, cái đầu tiên phải làm tròn trách nhiệm! Trách nhiệm với Tổ quốc, với vợ con, bạn bè và công việc… Trong cuộc sống có nhiều cái mình không thích chứ! Nhưng quan trọng là thái độ của mình!